De WIC had maar beperkte militaire macht aan de West-Afrikaanse kust; ze had de beschikking over niet meer dan een paar honderd blanke soldaten, waarvan het grootste gedeelte ook nog eens wegens ziekte niet inzetbaar was; blanken gedijden niet in het hete, vochtige klimaat. Het kleine groepje wel actieve militairen diende daarbij ook nog eens verdeeld te worden over de diverse andere factorijen aan de kust.

De militaire capaciteit van de Compagnie was bovendien grotendeels 'naar buiten' gericht: de Hollanders vreesden vooral de bedreigingen vanaf zee (Europese concurrenten, Zeeuwse lorrendraaiers). Vandaar het belang van Fort Coenraadsburg, dat met zijn enorme stukken geschut zowel Elmina als de ernaast gelegen inheemse nederzetting beschermde.

Voor de verdediging aan de landzijde, alsmede voor de handhaving van de openbare orde, werd gebruik gemaakt van inheemse milities: de asafo's.

Door de onafhankelijkheid van Elmina ten opzichte van de inheemse koninkrijken was een bevolking ontstaan die zich minder identificeerde met hun oorspronkelijke stammenafkomst dan met hun Elminese identiteit, die inmiddels sterk verbonden was met de Hollanders. Elmina was verdeeld in zeven kwartieren, waarin de onderlinge solidariteit was gebaseerd op een gemeenschappelijke voorouder. Uit die familiebanden ontstonden de asafo's. Onder invloed van de Europeanen hadden de Elminezen gebroken met een typisch Akan-fenomeen: de afstamming via vrouwelijke lijn (matriarchaat). Leden van de asafo's werden langs de vaderlijke afstammingslijn gerecruteerd: zonen werden opgenomen in het kwartier van hun vader. De asafo's werden geleid door een vaandrig. Bij militaire conflicten stelden zij een tufohen aan; de leider van alle asafo's tezamen. In totaal telden de kwartieren ongeveer vierduizend weerbare mannen.

De relaties tussen de Europese mannen en de Afrikaanse vrouwen leken op een echt huwelijk. Er werd een contract gesloten en een ritueel uitgevoerd dat man en vrouw aan elkaar verbond. Soms ‘trouwde’ een Nederlandse man ook een slavin. Die hoefde niet per se van lage sociale status te zijn: zij kon ook lid zijn van een belangrijke locale familie. 

Een ‘tapoeijer’ was een kind van een Afrikaanse moeder en een blanke (Hollandse) vader. Deze mulatten of halfbloeden hadden een status aparte in Elmina en bewoonden een eigen kwartier in het dorp, bekend als de Akrampafo. De tapoeijers behoorden tot de entourage van het kasteel en groeiden op zonder veel binding met de inheemse samenleving. Hun status was afhankelijk van de positie van hun moeder: was zij een slavin, dan behoorden haar kinderen de vader toe, was zij vrij, dan hadden de kinderen weliswaar ook een vrije status, maar moesten ze het zonder inheemse familie stellen.

Hollandse vaders benutten vaak de mogelijkheid om hun zoon als soldaat bij de Compagnie aan te melden. Wegens personeelsgebrek was het al vanaf de 17de eeuw gebruikelijk om het WIC-garnizoen met tapoeijers aan te vullen. Dit kon echter niet voorkomen dat bij onverwacht overlijden van de vader - zeker als deze zelf soldaat was geweest - zijn kinderen in kommervolle omstandigheden achterbleven. Om de nood te lenigen bestond er vanouds een 'mulattenkas'; vaders werden geacht daarin tijdens hun leven een bijdrage te storten. Bij overlijden of repatriëring van de vader werd het opgespaarde bedrag aan hen uitgekeerd.

Als soldaten werden tapoeijers om twee redenen gewaardeerd: op de eerste plaats omdat zij door hun Afrikaanse afstamming minder vatbaar waren voor de ziektes aan de Goudkust dan de Europese soldaten, en ten tweede omdat zij geen familiebanden (meer) hadden met de inheemse stammen of de asafo's; hierdoor waren ze onbetwist loyaal aan de Compagnie.

In de 18de eeuw dreigde het Compagniesgarnizoen zo veel tapoeijerrecruten te krijgen, dat de Europese soldaten begonnen te klagen. Daarom werd uit het tapoeijerkwartier een nieuwe asafo gevormd: de nr. 10 Akrampafo, ofwel de 'vrijburgers'.

Bronnen: Geweld in de West: Een militaire geschiedenis van de Nederlandse Atlantische wereld, 1600-1800, Engelfriet en Slavernijenjij.

Eén van de hoofdfiguren in Kroesvee is bomba Jan Michielsz, een tapoeijer die zich heeft opgewerkt tot slavenopzichter aan boord van de Griffioen. In de literatuur wordt slechts zijdelings melding  gemaakt van de bomba. Dit is opvallend, omdat het om een uitzonderlijke, exclusief Nederlandse positie ging. Er is geen goede vertaling voor het woord bomba, maar het begrip ‘opzichter’ benadert functie en taken het meest. De bomba was zowel op de Afrikaanse kust als op schepen van de WIC en de MCC werkzaam.

De mensen die als bomba’s werkten waren Afrikanen. Voor de Nederlandse slavenhandelaren was hun aanwezigheid op de slavenschepen van groot belang, omdat zij een intermediaire functie vervulden tussen de bemanning en de gevangenen. De bomba sprak zowel Nederlands als de gangbare Afrikaanse talen.

De bomba's ontvingen loon voor hun werkzaamheden. Verder was het gebruik dat zij met het slavenschip van Amerika naar Nederland gingen, daar geruime tijd verbleven en bij beschikbaarheid van een schip naar Afrika terugkeerden.

Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat bomba’s als vrije personen op schepen van niet-Nederlandse slavenhandelaren werkten.