Met de Arabische imperiale expansie vanaf de zesde eeuw  nam de vraag naar slaven snel toe. In de hofhouding en het staatsapparaat van het latere Ottomaanse rijk vonden tienduizenden slaven emplooi. De handel werd in gang gezet door sultans, die de Afrikanen voornamelijk inzetten in hun legers en huishoudens. Vrouwen werden doorgaans gebruikt als seksslaven.

De zwarte slaven waren voornamelijk Bantoe en kwamen uit de onderste helft van Afrika. De Arabieren die zich vestigden aan de Oost-Afrikaanse kust mengden zich onder de inheemse bevolking. Hieruit ontstond bijvoorbeeld de Swahili-cultuur, waarvan je de taal, religie en culinaire hoogstandjes nog steeds kunt proeven in Kenia, Tanzania en noordelijk Mozambique. Op veel plekken is in deze landen de Arabische invloed onmiskenbaar: voor de kust dobberen dhows en gesluierde vrouwen bepalen het straatbeeld. Bijvoorbeeld op het piepkleine koraaleiland Ilha de Moçambique, dat in de tiende eeuw na Christus opbloeide als Arabisch handelscentrum voor ivoor, goud en mensen. De Arabieren hadden dus bijna duizend jaar lang het monopolie op de handel in zwarte Afrikanen voordat de eerste Europeanen verschenen.

Noot: inmiddels schijnt het bijna als algemeen feit te worden aanvaard dat de zwarte, mannelijke slaven die in de moslim-wereld werden verkocht al bij voorbaat en in groten getale werden gecastreerd. De reden zou zijn, dat men niet wilde dat zij zich zouden reproduceren. Hoewel er historisch bewijs is dat dit in bepaalde kringen werd vereist (bijv. de eunichen in het Mamluk Sultanaat), heeft de auteur geen bewijs kunnen vinden dat castratie in algemene zin voorkwam, maar integendeel binnen de Islam als illegaal werd beschouwd..

Bron: o.a. Iranica. Zie hier een stukje Reddit.

Talloze Afrikanen overleden tijdens de rooftochten en gedurende het transport door de Sahara. De handel leidde tot moorddadige en verwoestende plundertochten door midden-Afrika. Ook duizenden zwarte moslims werden daarbij, tegen het verbod van de Koran in, tot slaaf gemaakt. Van de 17e tot de 19e eeuw was het eiland Zanzibar onder de heerschappij van de sultan van Oman het centrum van de Oost-Afrikaanse slavenhandel. Deze handel bereikte zijn hoogtepunt in de 19e eeuw.

Slavernij verdween uiteindelijk na een verbod door de Ottomaanse overheid in 1889, en omdat in de twintigste eeuw vooral Aziatische landen goedkope arbeidskrachten begonnen te leveren voor de tertiaire sector. Toch werden nog tot in de jaren zestig gevallen van slavernij gerapporteerd uit Saoedi-Arabië, en is het nog steeds niet verdwenen in Mauretanië en Soedan, waar ondanks een formeel verbod nog steeds handel in zwarte slaven wordt gedreven.

Bronnen: Austen, R.A. (1979): 'The trans-Saharan slave trade: a tentative census', Ronald Segal: Islam's Black Slaves, Tidiane N´Diaye, Der verschleierte Völkermord: Die Geschichte des muslimischen Sklavenhandels in Afrika, Anne Caroline Bailey, African Voices of the Atlantic Slave Trade: Beyond the Silence and the Shame